Can’a hamileyken bir duam vardı “Allahım sütüm bol olsun, bebeğim de bol bol emsin” diye, çok şükür öyle de oldu. Can şimdi 8 aylık ve hiç mama kullanmadan bugünlere geldik, Dünya Sağlık Örgütü’nün önerdiği gibi 2 yaşına gelinceye kadar da emzirmeye devam etmek istiyorum.
Can iri doğan bir bebek maşallah ve gelişimi de hep yaşıtlarına göre önden oldu, bu tip iri bir bebek bile ek mama yardımı olmadan sadece anne sütüyle ilk 6 ayını geçirebilir, sonrasında da ana öğün olarak emzirmeye devam ederken ek gıdaya başlayabilir. Ek gıda konusu başka bir yazımın konusu; ben bu yazımda sana emzirme döneminden ve sütünü nasıl arttıracağından bahsetmek istiyorum.
Dünya Sağlık Örgütü, Amerikan Pediyatri Akademisi, Amerikan Jinekoloji Akademisi, Kanada Pediyatri Akademisi, UNICEF gibi tıp otorite kurumları ilk 6 ay bebeklere sadece anne sütü verilmesi konusunda hem fikirler. Ben de Can’a ilk 6 ay sadece anne sütü verdim. Tabii ki bu süreç her zaman toz pembe olmadı. Can yeni doğduğunda da çok iştahlı bir bebekti, ne zaman istese emziriyordum ama çok canım acıyordu. Ben gece uykusuna çok düşkünümdür, gecesi gündüzü olmayan bir bebek (her yeni doğan gibi) ve sürekli emmek istiyordu.
Bu süreçte neler mi yaşayacaksın?
1.Memelerin başta çok acıyabilir, eğer acırsa sakın korkma bir kaç gün en fazla bir hafta içerisinde acı hissetmemeye başlayacaksın. Sabırlı ol, geçecek. Ben ilk günlerde çığlık atıyordum ve gözümden yaş geliyordu; bir hafta sonrasında acısız olacak, benden sana garanti. Bebeğini emzirmeye devam et.
Memelerin acımayadabilir, emziren bir arkadaşım ilk günde bile hiç acı hissetmediğini söyledi. Belki senin de hiç acımayacak, kendini şartlandırma.
2. Sakın iki saatte bir emzirmem lazım gibi kalıp hatalara düşme. Bebeğini her meme istediğinde emzirmen gerekiyor. En başta on dakikada bir bile olsa… Bebeğin sadece aç olduğu için emmek istemiyor; güvende kalmak için, annesinin tenini ve kokusunu hissetmek için, yorulduğu için gibi sebeplerle de meme emmek ya da memede uyumak istiyor. Ona izin ver. Özellikle ilk üç ay bebeğin ne zaman isterse hemen emzirmeye çalış.
3. Emzirme sürelerin birbirinden farklı olacak, buna çok fazla takılma. Yani örneğin sağ memeden 5 dk emdi yoruldu, sonrasında sol memeyi sordun ondan 3dk emdi yoruldu. Olabilir..
4. Tek bir emzirme seansında tek memede 35dk kaldıysa o memede süt bitmiştir, diğer memeye geç. Tek memede en az 2dk en fazla 35 dk kalsın. O daha yeni doğduğu için meme emmek zor gelebiliyor; bazen uyuyakalabiliyor, uyurken emebilir bazen de derin uykuya geçip ememez. Duruma göre karar ver, çok derin uyuyorsa memeden çıkar, hem uyuyor hem emiyorsa 35 dk olmadıysa bırak kalsın.
5. Sakın akşamları mama verme. Daha çok uyumak adına ya da bebeğin daha uzun uyusun diye mamaya başlama. İnan bana onun için en faydalı gıda anne sütü. Zaten zamanla uykusu düzene girecek. Sabırla ilk bir ayın geçmesini bekle ve bu süreçte ne zaman emmek isterse onu emzir. Eğer her şey yolunda fakat sen oldu da mamaya başladıysan da üzülme; mamayı yavaş yavaş azaltarak kesmeye çalış. Süt sorunun yok ise bebeğine en çok yarayacak şey senin sütün unutma.
6. Destek istemekten çekinme. Bu süreç zor bir süreç; eşin, annen, kayınvaliden gibi sevdiğin ve destek olabileceğine inandığın tüm yakınlarından destek iste. Bu süreçte bebeğinin en çok sana ihtiyacı var, senin de iyi olman için desteğe ihtiyacın olacak.
Şimdi gelelim sütünün artması için neler yapabilirsin, biraz da onu konuşalım istiyorum.
Sütünün artması için:
1. Stres yapma. Şükret. Dua et.
Stres mi oldun çık biraz hava al, bebeğini bir yakınına bırak on dakika dolaş gel, ya da tak bebeğini de önüne beraber dolaşın. Ya da hemen orada hayal kur. Ben bazen sütüm az mı acaba, Can doyuyor mudur diye stres olurdum. Hem de Can iyi kilo aldığı halde bazen bu his gelirdi, az emmesinden ya da herhangi bir huzursuzluğundan ötürü. O anda hemen gözlerimi kapatır ve Can’ın kana kana emdiğini hayal ederdim “bol bol sütüm var, Can bol bol emiyor” derdim. Başın sıkıştığında bu olumlamayı yap, aklına geldikçe de yap. Sütünü arttıracak, faydasını göreceksin.
Moralini bozan kişiler olabilir bazen; “acaba doymuyor mu çok kısa aralıklarla emiyor” ya da “neden ağlıyor doymadı galiba” gibisinden yorum yapabilirler. Bir kulağından girip ötekisinden çıksın. Böyle bir yorum sonrası çok strese kapılırsan kendini denizde hayal et. Denizde deniz yatağı var ve sen üzerinde uzanıyorsun, bırak tüm stresini denize..
2. Günde 3lt su iç. Anne sütünün yaklaşık %85 i su ve sütünün bol olması için bol su içmeye ihtiyacın var. Özellikle emzirme esnasında da su iç.
3. Bu dönemde dengeli beslen. Her gün muhakkak protein, karbonhidrat, meyve, sebze tüket. Aşağıdaki gıdaları bu süreçte muhakkak tüket. Ben çok faydasını gördüm.
3.1.Kıymalı mercimek yemeği ve yanında kırmızı soğan
3.2.Vitamalt (eczanede satılıyor bu markayı al bunun tadı güzel) her gün bir tane iç
3.3.Humana Still Tea (eczanede ya da ebebekte satılıyor günde 3kez yemeklerden sonra içebilirsin. Hem seni rahatlatacak hem bebeğini).
3.4.Boza
3.5.Tarhana çorbası
3.6.Yumurtalı patates
3.7.Havuç salatası rendele içine zeytinyağı ve limon koy
3.8.Kaymak, peynir, yoğurt, süt, tereyağı
3.9.Soda iç (günde 1adet)
3.10.Her gün bir kase meyve kompostosu iç.
3.11.Her gün bir yumurta muhakkak ye.
3.12.Balık ye.
3.13.Koyu yeşil yapraklı salatalardan bol bol ye (roka özellikle)
3.14.Ceviz, badem, kuru kayısı, kuru incir ye.
4.Bol bol emzir.
5.Sütünü sağ.
Bebeğin ilk zamanlar çok iyi ememeyebilir. Sen o emdikten sonra memendeki kalan sütü sağ ve annesütü saklama poşetlerine koyup üzerlerine tarih ve miktar yazarak buzluğa koy. Buzlukta 3ay ömürleri var.
Sadece ilk zamanlar değil sütünü sık sık günde bir kez bile olsa sağmaya çalış ama bu işlemi bebeğin emmeden önce yapma.
6.Emzirme pozisyonu olarak değişik şekiller denemeye çalış. Sonunda en rahat ettiğiniz pozisyonu bulacaksınız. Kendine ve bebeğine güven.
Bizim Can’la emzirme pozisyonumuz tanıdıklarımıza çok değişik geliyor, hiç böyle emziren bebek görmediklerini söylüyor bazıları. Can bir gün emerken kendini memeye doğru döndürüverdi ve çok rahat etti, o günden beri de hep öyle emiyor. Bizim poziyon da aklında olsun denemek istersen. Arkana iki yastık alıp uzan, bacaklarını da kanepeye uzat. Bebeğini sana doğru bakacak şekilde onun dizlerini senin dizlerine daya ve üzerine bırak. Bu şekilde hem bebeğin ağzı midesinden yukarda (reflü sorununa karşı) hem de senin bebeği kollarınla tutman gerekmiyor(ağır bebekler için ideal). Bu emzirme pozisyonu özellikle ikiz bebekleri aynı anda emzirmek için öneriliyor.
7.Bebeğini bol bol giy. Babywearing denen yöntemde doğumdan itibaren kullanabileceğin sling ve kanguru modelleri var, kendine bunlardan al ve ilk zamanlar evde dolaşırken bile onunla bu şekilde tak ve gez.Bebeğinle ten tene temasınızın süt üretimini arttırmada etkisi oluyor.
8.Bu dönemin tadını çıkar ve hep olumlu olmaya çaba göster. Çok çabuk büyüyorlar.
